16. Turkus i diament

magiczne właściwości turkusu

Będąc przy gablocie numer 16 spójrzmy na drugą półkę od góry. Widzimy na niej m.in. miedź rodzimą i samorodek złota, a także diament, będący jedną z odmian węgla. Są to tzw. pierwiastki rodzime, czyli minerały zbudowane tylko z jednego pierwiastka. 

Surowy kryształ diamentu wskazuje strzałka umieszczona na szarej skale wulkanicznej, zwanej kimberlitem. Nazwa kimberlit pochodzi od miejscowości Kimberley w RPA, w pobliżu której działają najsłynniejsze kopalnie diamentów jubilerskich.

Diament jest jednym z najstarszych minerałów. Pierwsze diamenty powstały prawie 2 miliardy lat temu w płaszczu Ziemi, przy udziale ogromnej temperatury i ciśnienia.

Minerały te cechuje niezwykle wysoka twardość. W 10-stopniowej skali twardości zajmują najwyższe, dziesiąte miejsce. Są około stu czterdziestu razy twardsze od korundów, które znajdują się na pozycji dziewiątej. Wysoka twardość sprawia, że diamenty doskonale sprawdzają się jako materiał do produkcji narzędzi ściernych i szlifierskich.

Ich kolejną istotną cechą jest bardzo wysoki współczynnik załamania światła, który odpowiada za efekt brylancji, tj. pojawienia się wielobarwnych, iskrzących refleksów świetlnych na powierzchni oszlifowanego kamienia.

Diament w szlifie brylantowym nosi nazwę brylantu. Szlif brylantowy posiada 57 ścianek, czyli tzw. fasetek, ułożonych wobec siebie pod odpowiednimi kątami. Szlif ten został opracowany w taki sposób, by wzmocnić blask diamentu. 

Zanim przejdziemy dalej, spójrzmy na półkę trzecią od góry. Widzimy na niej turkus – kamień ozdobny, znany i ceniony już od ponad 7000 lat. Jego ojczyzną jest Bliski Wschód, skąd trafił do Europy za sprawą kupców tureckich. Ludy Orientu przypisywały turkusowi szczególne właściwości. Uważali, że kamień ten przynosi szczęście i zapewnia dobrobyt, a także chroni przed gwałtowną i tragiczną śmiercią. Znaczenie miała dla nich przede wszystkim intensywnie błękitna barwa minerału, którą kojarzyli z kolorem nieba. Do dzisiaj turkusy niebieskie, o barwie zwanej Persian blue – „błękit perski”, uważane są za najszlachetniejsze.