Cena rubinu naturalnego

Rubiny naturalne wysokiej jakości są bardzo drogie. Powiedzmy sobie szczerze, zdecydowanej większości z nas na nie nie stać. Rubin to nie diament, który może wyglądać atrakcyjnie nawet jeśli ma mikroskopijną wielkość. Rubin musi być duży, przezroczysty i pięknie wybarwiony, żeby większość ludzi w ogóle uznała go za rubin. A ponieważ rubiny, razem ze szmaragdami i szafirami należą do grona trzech najpopularniejszych kolorowych kamieni szlachetnych, ich cena może nieźle zszokować tych, którzy przed zakupem nie interesowali się wcześniej rynkiem kamieni szlachetnych. Cena rubinu naturalnego może wynosić bowiem od kilkuset do kilkuset tysięcy dolarów za 1 karat. Wszystko zależy od jakości kamienia, jakości szlifu, miejsca pochodzenia oraz tego, czy kamień został poddany jakimś modyfikacjom, np. obróbce termicznej.

Dlaczego cena rubinu ma znaczenie?

Cena rubinu ma znaczenie, ponieważ wiele mówi nam o jakości kamienia, a także o tym, czy ten kamień w ogóle jest rubinem. Bo rubin to bardzo konkretny minerał, o określonym składzie chemicznym, budowie i właściwościach. Niby oczywiste, ale chyba nie dla wszystkich. Jakiś czas temu zaczęłam podejrzewać, że wielu ludzi uważa za rubin każdy czerwony kamień i materiał „kamieniopodobny”, np. szkło Swarovskiego. „Jest czerwone? Jest. Jest przezroczyste? Jest. Błyszczy się? Błyszczy. No to rubin jak nic!”. No właśnie nie. Wyjaśnijmy więc, co dokładnie kryje się za słowem „rubin”.

Rubin to czerwona odmiana korundu, minerału o wzorze chemicznym Al₂O₃, który krystalizuje w trygonalnym układzie krystalicznym. Czerwona barwa pochodzi od śladowych domieszek chromu (Cr³⁺) w strukturze minerału. Twardość kamienia wynosi 9 w skali Mohsa. Naturalny rubin jest produktem skomplikowanych, trwających miliony lat, procesów, zachodzących w głębi Ziemi.

Tylko ten materiał, który opisałam powyżej można określić mianem rubinu i tylko ten materiał mam na myśli, gdy piszę o cenach rubinu.

Od czego zależy cena rubinu?

Naturalny rubin naturalnemu rubinowi nie równy. Spójrzmy na poniższe zdjęcia.

Na pierwszym zdjęciu widzimy kryształ czerwonego korundu. Kamień jest naturalny, ale jego jakość pozostawia bardzo dużo do życzenia. Jest to jakość wręcz przemysłowa (korund stosuje się jako materiał szlifierski). Ze względu na dobrze widoczny sześcioboczny kształt kryształu jest to też fajny okaz kolekcjonerski. Nie zrobimy z niego jednak widowiskowej biżuterii. Taki kryształ rubinu posiada wartość od kilku do kilkunastu złotych.

Tutaj widzimy rubin oszlifowany w szlifie kaboszonowym, przygotowany pod oprawę. Jego jakość jest znacznie wyższa. Cenę tego rubinu zwiększa też sama obróbka szlifierska. Kamień posiada całkiem ładny kolor, połysk i nie ma spękań, które sięgałyby powierzchni i zakłócały jego gładkość. Co więcej, widoczne są na nim piękne, sześciokątne figury wzrostu. Wciąż jest jednak bardzo zanieczyszczony i nieprzezroczysty, co obniża jego wartość. Cena takiego rubinu może wynieść już kilkaset złotych w zależności od masy.

Kolejne zdjęcie przedstawia kamień, który odpowiada naszym wyobrażeniom o rubinie zdecydowanie bardziej niż dwa poprzednie. Jest to prawie 26-karatowy rubin birmański o niebywałej barwie i bardzo wysokiej czystości. W 2015 roku został sprzedany przez dom aukcyjny Sotheby za ponad 30 mln dolarów.

Jak widzimy przepaść cenowa jest ogromna. Skąd takie różnice? Od czego zależy cena rubinu naturalnego?

Masa

Im większy rubin, tym wyższa jego cena – rzecz oczywista. Przy tym należy zauważyć, że wartość nie rośnie wprost proporcjonalnie do masy. Kamienie powyżej dwóch karatów są rzadkie, dlatego po przekroczeniu tej masy, następują gwałtowne skoki ceny.

Czystość

Przy ocenie wartości najdroższych rubinów zwraca się uwagę na blask i grę światła, czyli tzw. brylancję. Dlatego też, ważne jest, aby kamień pozbawiony był wewnętrznych spękań i inkluzji, które zakłócają bieg promieni świetlnych. Oczywiście nie przesadnie pozbawiony. Niewielkie wrostki, widoczne pod lupą czy mikroskopem, są dowodem na naturalność kamienia, a także, moim zdaniem, dodają mu charakteru i wyjątkowości.

Kolor

Cena rubinu zależy przede wszystkim od koloru. Pozbawiony barwy korund, tzw. leukoszafir, ma wartość nieporównywalnie niższą niż korund czerwony, znany wszystkim jako rubin. Najwyższej jakości rubin powinien mieć jak najczystszą, nasyconą, intensywnie czerwoną barwę. Najbardziej pożądany kolor znawcy określają mianem barwy „gołębiej krwi” – pigeon blood ruby.

Pochodzenie

Co ciekawe, wartość kamienia zależy również od miejsca, gdzie został wydobyty. Często zdarza się, się rubin gorszej jakości osiąga cenę wyższą, niż rubin lepszej jakości, tylko dlatego, że pochodzi z bardziej prestiżowej lokalizacji. Tradycyjnie najbardziej cenione są rubiny birmańskie (kraj ten obecnie nazywa się Mjanma), pochodzące z okolic miasta Mogok. Kamienie z Mjanmy charakteryzują niską zawartością żelaza, dzięki czemu, w przeciwieństwie do tych, pochodzących np. z Tajlandii, pozbawione są niepożądanych brązowawych odcieni.

Szlif

Kolejnym ważnym czynnikiem, wpływającym na cenę rubinu jest jakość szlifu. Bez względu na to, czy jest to szlif brylantowy, szmaragdowy czy fantazyjny (Zob. Rodzaje szlifów kamieni szlachetnych), szlif powinien mieć odpowiednie proporcje, fasetki powinny być równe i łączyć się pod odpowiednimi kątami. Wszelkie niedociągnięcia prowadzą bowiem do częściowej lub pełnej utraty blasku przez kamień. W przypadku naturalnych kamieni bardzo często szlifierz mierzy się z dylematem, czy dążyć do uzyskania idealnego szlifu, czy też zaryzykować utratę proporcji i co za tym idzie blasku, by zachować wyższą masę kamienia.

Traktowanie (poprawianie)

Obecnie zdecydowana większość kamieni szlachetnych poddawana jest wszelkiego rodzaju modyfikacjom (tzw. poprawianiu lub traktowaniu), które mają na celu poprawę ich jakości (koloru, przejrzystości). Domyślacie się zapewne, że kamienie, które zostały poddane traktowaniu, osiągają ceny znacznie niższe, niż kamienie całkowicie naturalne. W przypadku rubinu do najmniej inwazyjnych i najbardziej trwałych metod traktowania należy obróbka termiczna, do najbardziej szkodliwych zaś – wypełnianie szkłem lub innymi substancjami.

Podejrzanie niska cena rubinu w Internecie

Skąd w takim razie biorą się te piękne rubiny w niskich cenach, które można znaleźć w Internecie? Odpowiedź jest bardzo prosta: To nie są naturalne rubiny, lecz podróbki lub kamienie syntetyczne. Przy czym podróbka też podróbce nie jest równa. Są imitacje lepszej i gorszej jakości, droższe i tańsze. Warto wiedzieć z czym ma się do czynienia. W tym celu opracowałam przewodnik po samodzielnej identyfikacji rubinu, który znajdziecie tutaj: Jak rozpoznać rubin?