Przewodnik po niebieskich kamieniach jubilerskich
Niebieskie kamienie szlachetne i ozdobne od dawna są podziwiane za ich piękno i rzadkość. Od niepamiętnych czasów używane były w biżuterii, zdobnictwie, a także w praktykach religijnych i duchowych. W tym krótkim przewodniku poznamy kilka rodzajów niebieskich kamieni szlachetnych, które najchętniej wybierane są jako element biżuterii.
Niebieskie kamienie szlachetne i ich symbolika
Kolor niebieski jest najpopularniejszą i najbardziej lubianą barwą. Kojarzy się z niebem, życiodajną wodą, a także ze sferą ducha i intelektu. Patrzenie na niego przynosi ukojenie, błogi spokój i wyciszenie. Niebieskie przedmioty wydają się nam niezawodne, wzbudzają instynktowne zaufanie. W wielu kulturach znaczenie niebieskich kamieni szlachetnych odnosi się do świata transcendentnego. W hinduistycznej koncepcji czakr niebieski kolor przypisany jest czakrom trzeciego oka i gardła, odpowiadającym za zdolności intelektualne, komunikacyjne i pozazmysłowe. W chrześcijaństwie niebieskie kamienie uważanie są za symbol Matki Boskiej. Zauważmy, że na dawnych obrazach jej szaty malowane były ultramaryną, barwnikiem uzyskiwanym z lapisu lazuli.
Niebieskie kamienie szlachetne
Szafir niebieski
Szafir to prawdopodobnie najbardziej znany niebieski kamień szlachetny. Podobnie jak rubin jest odmianą minerału korundu. Mimo że szafiry występują w przeróżnych barwach, większość ludzi kojarzy je właśnie z barwą niebieską, pochodzącą od zawartości jonów żelaza. Odcienie niebieskich szafirów wahają się od ciemnogranatowych do bladoniebieskich. Spotykane są również kamienie w kolorze morskim, niebiesko-zielonym. Najdroższe szafiry, w odcieniu głębokiego chabrowego błękitu, zwane kashmir blue, wydobywane są w Kaszmirze (Indie), a także w Birmie (Myanmar) i Tajlandii. Najstarsze złoża znajdują się w Sri Lance. Kolor znajdowanych tam kamieni jest nieco jaśniejszy.
Szafiry są cenione nie tylko ze względu na historie i tradycję, ale także ze względów praktycznych, a mianowicie za trwałość i bardzo wysoką twardość (9 w skali Mohsa). Są odporne na zarysowania, przez co chętnie umieszcza się je w pierścionkach zaręczynowych.
Szafiry surowe, Sri Lanka
Akwamaryn
Nazwa akwamarynu nieprzypadkowo nawiązuje do wody. Wysokiej jakości kamienie posiadają barwę bladoniebieską, gorszej jakości – zielonkawą. Akwamaryn, podobnie jak szmaragd jest odmianą minerału berylu. Jest to twardy minerał (8 w skali Mohsa), zaliczany do kamieni szlachetnych i chętnie wykorzystywany w jubilerstwie.
Akwamaryny w kształcie łezki i okrągły topaz niebieski
Topaz niebieski
Topaz również zaliczany jest do kamieni szlachetnych, choć jego wartość jest sporo niższa niż wartość szafiru niebieskiego. Najwyższe ceny osiąga pomarańczowo-różowy topaz imperialny. Topaz niebieski jest stosunkowo niedrogi i często stosuje się go jako zamiennik lub imitację akwamarynu. Podobnie jak akwamaryn, posiada wysoką twardość (8 w skali Mohsa).
Spinel niebieski
Ten bardzo rzadki kamień szlachetny jest znany z głębokiego i żywego niebieskiego koloru. Często porównuje się go do szafirów i wysoko ceni ze względu na piękno i twardość (8 w skali Mohsa). Niebieski spinel występuje w różnych odcieniach, od błękitu do głębokiego granatu, ale najbardziej wartościowe są kamienie o intensywnym, nasyconym kolorze niebieskim. Choć spinel nie należy do najpopularniejszych kamieni szlachetnych, poszukiwany jest przez kolekcjonerów i miłośników biżuterii zdobionej nietypowymi kamieniami.
Tanzanit
Tanzanit jest bardzo rzadką odmianą minerału zoisytu, która występuje tylko u podnóża góry Kilimandżaro w Tanzanii. Kamień ten posiada niezwykłą barwę w odcieniach niebiesko-fioletowych, zmieniających się nieco w zależności od kierunku padania światła. Jest to nowy kamień szlachetny, który został odkryty i zdobył popularność w latach 60. XX wieku. Tanzanit jest stosunkowo miękki (6,5 w skali Mohsa) i kruchy, przez co wymaga ostrożności podczas obróbki i użytkowania. Zob. Czy warto kupować tanzanit?
Naszyjnik z naturalnymi tanzanitami
Niebieskie kamienie ozdobne
Turkus
Turkus w kolorze perskiego błękitu, Kerman, Iran
Turkus to minerał z grupy fosforanów znany ludzkości od tysięcy lat. Posiada charakterystyczną niebiesko-zieloną barwę. Do Europy sprowadzany był z Bliskiego Wschodu, głównie z Persji. Turkus ceniony jest również w kulturze rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej. Minerał ten jest stosunkowo miękki i porowaty, więc wymaga specjalnej opieki, aby zachować swoje piękno. Większość obecnych na rynku turkusów jest podbarwiana lub stabilizowana przy pomocy żywicy epoksydowej. Zob. Ile kosztuje turkus naturalny?
Zobacz nasze wyroby z turkusem naturalnym z Iranu
Turkusy w kolorze pogodnego nieba (Persian blue)
Lapis lazuli
Lapis lazuli to rodzaj skały, zbudowanej głównie z minerału lazurytu. Posiada głęboki, ciemnoniebieski kolor. Na jego powierzchni zwykle widoczne są białe przerosty kalcytu i złote drobinki złocistego pirytu. Używany był od starożytności w biżuterii, gliptyce i jako niezwykle drogi pigment (ultramaryna). Eksploatowane od tysięcy lat, najbogatsze złoża lapisu mieszczą się w górach Hindukusz, na terenie Afganistanu. Zob. Lapis lazuli – kamień na wagę złota.
Larimar
Larimar jest rzadką odmianą minerału pektolitu, która występuje tylko w Republice Dominikany. Charakteryzuje się unikalnym niebiesko-zielono-turkusowym kolorem z białymi przebarwieniami. Jego wygląd przywodzi na myśl barwy Morza Karaibskiego. Larimar uważany jest za kamień narodowy Dominikany. Zob. Larimar
Autor:
Olga Siemońska – artysta jubiler, rzeczoznawca kamieni szlachetnych
