Akwamaryn – mniej znany kuzyn szmaragdu
Akwamaryn to jeden z najpopularniejszych kamieni, wykorzystywanych współcześnie w rytuałach magicznych. W magiczne właściwości akwamarynu wierzono już w starożytnej Grecji, gdzie znany był pod ogólniejsza nazwą „beryllos” – „beryl”. Dzisiaj mianem berylu określa się pierwiastek oraz całą grupę minerałów, które ten pierwiastek zawierają. Do krzemianów berylu i glinu, zwanych właśnie berylami, zaliczamy kamienie o różnych barwach: bezbarwny goszenit, żółty heliodor, różowy morganit, czerwony bixbit, zielony szmaragd, a także niebiesko-zielony akwamaryn, który jest bohaterem niniejszego artykułu.
Znaczenie nazwy „akwamaryn”
Greckie słowo beryllos, którym dawniej określano tylko jeden spośród beryli, czyli akwamaryn, pochodzi prawdopodobnie od starożytnego ośrodka obróbki szlifierskiej beryli – miasta Velur, położonego gdzieś na południu Indii. Warto wiedzieć, że od greckiej nazwy „beryl” bierze ponoć swój rodowód francuski czasownik briller – błyszczeć, od którego pochodzą słowa brylancja i brylant.
Nazwa akwamaryn pojawiła się dopiero w 1609 roku, a więc dużo później. Zielonkawo-niebieskim berylom nadał ją Anselmus Boëtius de Boodt, flamandzki lekarz i mineralog. Słowo „akwamaryn” oznacza z łaciny wodę morską (aqua marina). Powód, dla którego Boëtius de Boodt skojarzył beryl z morzem jest raczej oczywisty.
Historia akwamarynu
Wiara w magiczne właściwości akwamarynu rozpowszechniła się w antycznej Europie po podbojach Aleksandra Wielkiego. Jak wiadomo wszystkim, którzy pamiętają coś ze szkolnych lekcji historii, Aleksander podczas swoich wypraw wojennych dotarł aż do Indii, a tam z powodzeniem obrabiano beryle już od dawna. Wkrótce handel z Indiami zaczął rozkwitać, a akwamaryn wszedł do panteonu najbardziej cenionych kamieni w kulturze greckiej.
Co ciekawe, z początku Grecy myśleli, że to indyjscy szlifierze nadają akwamarynom kształt heksagonalnego słupa. Dopiero później odkryli, że taką właśnie formę posiada naturalny, surowy kryształ berylu.
W Grecji akwamaryny tradycyjnie szlifowano w formie kaboszonu i oprawiano w złoto. Zainteresowanie budził też indyjski sposób ich obróbki. Indowie, nie szlifowali bowiem beryli, lecz przewiercali surowe kryształy i nanizywali na włosie słonia. Wierzyli, że im dłuższy jest heksagonalny kryształ berylu, tym większą moc posiada.
Częste były również przypadki podrabiania akwamarynu. Wynikało to z niebywałej popularności tego kamienia i co za tym idzie – dużego popytu. Jednym ze sposobów fałszowania berylu było barwienie na niebiesko-zielono bezbarwnego kryształu górskiego.
Pierwszym, który dostrzegł podobieństwo akwamarynów i szmaragdów był Pliniusz. Choć uważał je za minerały blisko spokrewnione, posiadające podobną budowę (heksagonalny słup), wewnętrzne wady i skazy, to jednak odrębne. Jest to zrozumiałe zważywszy na fakt, że w tamtych czasach szmaragdami nazywano nie tylko zielone beryle, ale wszystkie zielone kamienie.
Symbolika i magiczne właściwości akwamarynu według starożytnych Greków i Rzymian
Magiczne właściwości akwamarynu opisywano już w kamiennikach epoki hellenistycznej, o czym wspominają w swoich dziełach pisarze rzymscy. Ze względu na zielonkawo-niebieski kolor, akwamaryn łączono z morzem, wodą morską i morskimi bóstwami. Co więcej, taką właśnie barwę posiada spokojna, niewzburzona toń. Dlatego właśnie, beryl uważano za doskonały amulet dla żeglarzy i wszystkich tych, którzy odbywali morskie podróże. Wierzono, że kamień ten posiada moc kontrolowania wiatrów, wygładzania fal i uspokajania burz. Magiczne właściwości akwamarynu jeszcze bardziej potęgowały grawerunki przedstawiające rydwan Posejdona, boga mórz i oceanów lub nimfę Galenę, personifikację spokojnej, cichej, bezwietrznej pogody.
Gemmy z rzeźbionymi rysunkami nazywano intagliami. Większość tych przedmiotów nie zachowała się do dzisiaj. Wzmianki o nich pojawiają się jednak w literaturze, w tym w starożytnej poezji. Przykładem jest utwór poety Addajosa z Macedonii, który opiewa wyrzeźbioną w berylu gemmę, autorstwa gliptyka Tryfona, przedstawiającą Galenę zanurzającą się w morskich falach. Jedynym zabytkiem tego typu, który ostał się do naszych czasów jest akwamarynowe intaglio z wizerunkiem Galeny z III w p.n.e., znajdujące się w zbiorach muzeum Ermitażu w Petersburgu.
Magiczne właściwości akwamarynu we współczesnych wierzeniach
Współcześnie magiczne właściwości akwamarynu również kojarzone są z morzem, a także z tym, co żywioł ten symbolizuje. Akwamaryn służy jako talizman chroniący przed porwaniem przez prądy morskie, utonięciem, a statki przed zatopieniem. Jego łagodny błękitno-zielony kolor uspokaja nie tylko wzburzone fale, ale też burzę emocjonalną. Pozwala oczyścić umysł ze zbędnych emocji i wrażeń. Łagodzi gniew i zdenerwowanie. Wycisza, porządkuje chaotyczne myśli i pomaga odnaleźć drogę do wyznaczonego celu.
AKWAMARYN – ZNAK ZODIAKU
Akwamaryn to kamień odpowiedni przede wszystkim dla osób spod znaku Bliźniąt, Wagi, Wodnika i Ryb oraz dla osób urodzonych w grudniu. Zob. Kamienie zodiakalne i urodzinowe
AKWAMARYN – PUNKTY ENERGETYCZNE
Akwamaryn związany jest z Czakrą Gardła i Czakrą Trzeciego Oka.
Dowiedz się: Jak rozpoznać akwamaryn?
Autor:
Olga Smolarczyk – artysta jubiler, rzeczoznawca kamieni szlachetnych, filolog
